การซ่อมโครงสร้างสนิมระเบิด วิธีแก้ปัญหาคอนกรีตพอง–แตกร้าวอย่างถูกต้องและปลอดภัย

สนิมระเบิด (Concrete Spalling หรือ Rust Explosion) คือหนึ่งในปัญหาโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กที่พบบ่อยที่สุดในอาคาร บ้านพักอาศัย โรงงาน และโกดังสินค้า โดยเฉพาะอาคารที่มีอายุการใช้งานหลายปีหรืออยู่ในพื้นที่ชื้น ปัญหานี้เกิดจาก เหล็กเสริมภายในคอนกรีตเกิดสนิม ขยายตัวดันผิวคอนกรีตจนแตกร่อน หากปล่อยไว้นานไม่เพียงทำให้ดูไม่สวยงาม แต่ยัง เป็นอันตรายต่อโครงสร้าง เช่น คาน เสา พื้น และพื้นดาดฟ้า อาจทำให้รับน้ำหนักลดลงและเสี่ยงต่อเหตุการณ์ร้ายแรงในอนาคต

บทความนี้จะพาคุณรู้จักสาเหตุ วิธีตรวจสอบ และ ขั้นตอนการซ่อมโครงสร้างสนิมระเบิดอย่างถูกวิธีมาตรฐานวิศวกรรม รวมถึงข้อดีของการซ่อมโดยทีมช่างผู้เชี่ยวชาญ

สนิมระเบิดคืออะไร? เกิดขึ้นได้อย่างไร?

สนิมระเบิดเกิดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันเมื่อเหล็กเสริมภายในคอนกรีตสัมผัสกับความชื้นและออกซิเจน ทำให้เกิดสนิมและเกิดการ “ขยายตัว” มากกว่าเดิม ส่งผลให้คอนกรีตแตกร้าว ปริร่อน หรือหลุดร่วง โดยมีสาเหตุสำคัญดังนี้:

1. น้ำและความชื้นเข้าสู่คอนกรีตได้ง่าย

– เกิดจากรอยร้าวเล็ก ๆ บนคอนกรีต
– เกิดจากผนังหรือพื้นไม่มีระบบกันซึม
– น้ำขังสะสมบริเวณพื้นดาดฟ้า

2. คุณภาพคอนกรีตไม่ได้มาตรฐาน

– โรยปูนไม่ดี
– คอนกรีตผสมอัตราส่วนผิด
– เหล็กเสริมถูกหุ้มด้วยคอนกรีตน้อยเกินไป (Cover Depth ไม่ถึงมาตรฐาน)

3. เหล็กเสริมเกิดสนิมตั้งแต่ตอนก่อสร้าง

บางครั้งเหล็กถูกวางทิ้งกลางแจ้งนานจนเกิดสนิมก่อนใช้งาน เมื่อนำไปหล่อเข้ากับคอนกรีตจึงเกิดสนิมระเบิดง่ายขึ้นในอนาคต

4. อยู่ในพื้นที่เปียกหรือใกล้ทะเล

ไอเค็มหรือความชื้นสูงมีผลต่อการเกิดสนิมได้ง่ายกว่าอาคารทั่วไป

สัญญาณเตือน สนิมระเบิดที่ควรรีบซ่อมทันที

หากพบอาการต่อไปนี้ควรรีบซ่อมแซมโครงสร้างทันที เพื่อป้องกันปัญหาใหญ่ตามมา:

• คอนกรีตแตกร้าวเป็นเส้นยาว

• ผิวคอนกรีตร่อนออก เปิดเห็นเหล็กเสริม

• มีคราบน้ำ คราบสนิมไหลเป็นทาง

• คอนกรีตพอง บวม จับแล้วรู้สึกกลวง

• เศษปูนหลุดร่วงเป็นแผ่น

อาการเหล่านี้เป็นสัญญาณว่าเหล็กเสริมเริ่มเสียความแข็งแรง หากปล่อยไว้อาจทำให้คานหรือเสารับน้ำหนักไม่ได้ตามที่ออกแบบไว้

ขั้นตอนมาตรฐานการซ่อมโครงสร้างสนิมระเบิด

การซ่อมสนิมระเบิดจำเป็นต้องซ่อมอย่างถูกวิธีตามหลักวิศวกรรม เพราะเป็นงานเกี่ยวกับโครงสร้างอาคาร ไม่ใช่แค่ซ่อมผิวปูนด้านนอกเท่านั้น ขั้นตอนทั่วไปมีดังนี้:

1. ตรวจสอบสภาพความเสียหาย

ช่างผู้เชี่ยวชาญจะตรวจสอบลักษณะ รอยแตก ความลึก และดูว่าความเสียหายลุกลามถึงโครงสร้างหลักหรือไม่ รวมถึงตรวจระดับความชื้น และตรวจสอบว่ามีสนิมกินเหล็กลึกแค่ไหน

2. สกัดปูนส่วนที่แตกร่อนออกจนถึงเหล็กเสริม

ต้องสกัดปูนที่แตกร่อนออกให้หมดจนถึงเนื้อคอนกรีตที่แข็งแรง การสกัดครึ่ง ๆ กลาง ๆ จะทำให้สนิมยังคงขยายต่อและอาจพองอีกในอนาคต

3. ทำความสะอาดเหล็กเสริม

ใช้เครื่องมือเช่น แปรงลวด เครื่องเจียร หรือทรายพ่น เพื่อกำจัดสนิมบนเหล็กเสริมให้หมด ตรวจสอบว่าขนาดเหล็กยังอยู่ครบหรือมีการผุกร่อนบางส่วน

4. ทาน้ำยากันสนิม

หลังทำความสะอาดแล้วต้องทาน้ำยากันสนิมคุณภาพสูง เช่น Epoxy Coating หรือสารเคมีที่ช่วยยับยั้งปฏิกิริยาออกซิเดชัน เพื่อยืดอายุเหล็กเสริมไม่ให้เกิดสนิมซ้ำ

5. ซ่อมเสริมเหล็กหากจำเป็น

หากเหล็กผุจนบาง ช่างจะเชื่อมเสริมเหล็กใหม่เข้ากับของเดิม หรือใช้เหล็กเสริมเพิ่มให้โครงสร้างกลับมาแข็งแรงตามมาตรฐานเดิม

6. เทปูนเกราท์/มอร์ตาร์พิเศษสำหรับงานซ่อมโครงสร้าง

ต้องเลือกใช้ปูนประเภท Non-Shrink Grout หรือ Repair Mortar ที่ออกแบบมาเฉพาะงานซ่อมโครงสร้าง เพื่อป้องกันการหดตัวและเพิ่มความแข็งแรงให้มากกว่าปูนทั่วไป

7. เก็บผิวและทาสีหรือเคลือบป้องกัน

เพื่อป้องกันน้ำซึมซ้ำ ควรเคลือบพื้นผิวด้วยซีเมนต์กันซึม หรือทาสีกันซึม โดยเฉพาะบริเวณที่มีความชื้นสูง เช่น ดาดฟ้า ห้องน้ำ ผนังภายนอก

ข้อดีของการซ่อมโครงสร้างสนิมระเบิดโดยผู้เชี่ยวชาญ

• ซ่อมตรงจุดและแก้ปัญหาอย่างยั่งยืน ไม่กลับมาแตกร่อนซ้ำ

• ตรวจสอบความแข็งแรงโครงสร้างได้อย่างถูกต้อง

• ใช้วัสดุซ่อมคุณภาพสูงตามมาตรฐานวิศวกรรม

• ปลอดภัยต่อผู้อยู่อาศัยและอาคาร

• ประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาว ไม่ต้องแก้ซ้ำหลายครั้ง

วิธีป้องกันสนิมระเบิดในคอนกรีต

นอกจากการซ่อมแซมแล้ว การป้องกันเป็นสิ่งสำคัญเพื่อลดความเสียหายในอนาคต

• ตรวจสอบรอยร้าวและซ่อมทันที

• ทำกันซึมพื้นดาดฟ้า ผนังภายนอก และห้องน้ำ

• อย่าให้น้ำขังบนพื้น

• ทาสีหรือเคลือบผิวปูนภายนอกบ้านเป็นประจำ

• เลือกใช้วัสดุที่ได้มาตรฐานในการก่อสร้าง

สรุป: ซ่อมสนิมระเบิด ต้องซ่อมอย่างถูกวิธี เพื่อความปลอดภัยของอาคาร

สนิมระเบิดไม่ใช่ปัญหาเล็ก ๆ เพราะเกี่ยวข้องกับความปลอดภัยของผู้อยู่อาศัย หากพบคอนกรีตแตกร้าวหรือเหล็กเสริมโผล่อย่าเพิกเฉย ควรรีบซ่อมโดยช่างที่มีความรู้ด้านโครงสร้าง ใช้วัสดุซ่อมเฉพาะทาง และทำงานตามขั้นตอนมาตรฐานวิศวกรรม เพื่อให้โครงสร้างอาคารกลับมาแข็งแรงเหมือนใหม่อีกครั้ง  https://shorturl.asia/lNqBI